Ong đất, với vẻ ngoài khác biệt và tiếng tăm về sự "hung hăng", luôn là một loài côn trùng gây tò mò và đôi chút e ngại. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài có phần đáng sợ đó là một thế giới đầy thú vị và những vai trò quan trọng trong hệ sinh thái. Hãy cùng khám phá tất tần tật về loài ong đặc biệt này.


1. Ong đất là gì? Nhận diện "kẻ lạ mặt" trong thế giới loài ong


Ong đất (Vespidae) là một họ ong lớn, bao gồm nhiều loài khác nhau, phổ biến nhất ở Việt Nam là ong bắp cày (Vespa mandarinia) và ong vò vẽ (Vespa velutina). Chúng khác biệt so với ong mật (Apis mellifera) ở nhiều điểm:


Kích thước: Ong đất thường lớn hơn ong mật, có thể dài đến 5cm.
Hình dáng: Thân ong thon dài, màu sắc đa dạng từ đen, vàng, nâu đến cam, đỏ.
Tổ: Tổ ong đất được làm từ bùn đất hoặc hỗn hợp sợi gỗ và nước bọt, có hình dạng khác nhau tùy loài (tròn, bầu dục, hình chuông ngược...) và thường được xây trên cây, trong hốc đất, mái nhà...
Tính cách: Ong đất nổi tiếng "hung hăng" hơn ong mật. Chúng sẽ tấn công nếu cảm thấy bị đe dọa hoặc tổ bị xâm phạm.
Tham khảo thêm: Ong đất có độc không




2. Vì sao ong đất lại "hung hăng"?


Sự "hung hăng" của ong đất là một cơ chế tự vệ để bảo vệ tổ và duy trì sự sống. Khi cảm nhận nguy hiểm, chúng sẽ phát tín hiệu báo động bằng pheromone, thu hút các thành viên khác trong tổ cùng tấn công. Vết đốt của ong đất rất đau và có thể gây nguy hiểm, đặc biệt đối với những người bị dị ứng.


3. Ong đất có vai trò gì trong tự nhiên?


Đừng vội kết luận ong đất chỉ là loài côn trùng gây hại. Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:


Kiểm soát sâu hại: Ong đất là loài ăn thịt, chúng săn bắt các loài côn trùng gây hại cho cây trồng và mùa màng, giúp cân bằng hệ sinh thái.
Thụ phấn: Mặc dù không phải là loài thụ phấn chính, ong đất vẫn góp phần vào quá trình thụ phấn của một số loài cây.
Chuỗi thức ăn: Ong đất là nguồn thức ăn cho một số loài chim và động vật khác.

4. Ong đất đốt có nguy hiểm không? Xử lý như thế nào?


Vết đốt của ong đất gây đau rát, sưng tấy và ngứa ngáy. Đối với những người bị dị ứng, nọc độc của ong có thể gây sốc phản vệ, nguy hiểm đến tính mạng.


Cách xử lý khi bị ong đất đốt:


Rời khỏi khu vực: Tránh bị đốt thêm.
Lấy ngòi đốt: Nếu còn ngòi đốt trên da, dùng nhíp gắp nhẹ nhàng.
Rửa sạch vết đốt: Bằng xà phòng và nước.
Chườm lạnh: Giúp giảm sưng và đau.
Uống thuốc giảm đau, kháng histamin: Nếu cần thiết.
Đến cơ sở y tế: Nếu có dấu hiệu dị ứng (khó thở, phát ban, chóng mặt...).


5. Phòng tránh ong đất đốt như thế nào?


Không đến gần tổ ong: Đặc biệt là không rung cây, chọc phá tổ.
Mặc quần áo kín đáo: Khi đi vào khu vực có nhiều ong.
Không sử dụng nước hoa, mỹ phẩm có mùi thơm: Ong dễ bị thu hút bởi mùi hương.
Không khua tay, la hét: Khi ong bay đến gần.
Báo cho cơ quan chức năng: Nếu phát hiện tổ ong ở khu dân cư.


6. Ong đất có nuôi được không?


Một số loài ong đất có thể được nuôi để phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học hoặc kiểm soát sâu hại. Tuy nhiên, việc nuôi ong đất đòi hỏi kỹ thuật cao và phải tuân thủ các quy định về an toàn.





Kết luận:


Ong đất là một phần không thể thiếu của tự nhiên. Hiểu rõ về chúng giúp chúng ta có cách ứng xử phù hợp, tránh gây nguy hiểm cho bản thân và góp phần bảo vệ hệ sinh thái. Thay vì chỉ nhìn nhận ong đất là loài côn trùng "hung hăng", hãy khám phá những vai trò quan trọng và vẻ đẹp tiềm ẩn của chúng

Bài viết khác cùng Box :